Allerheiligen. Allerzielen. Deze twee dagen horen bij elkaar, ze volgen elkaar op en de herfst is hun voorbode. Bomen die hun vruchten loslaten, bladeren die op de aarde vallen… Chrysanten die ons de weg wijzen naar het kerkhof en het kerkhof dat ons de dood onder ogen doet zien. Op dagen als deze kan je er moeilijk om heen: de dood hoort bij het leven. En op dagen als deze lijkt vooral de dood van vele geliefden die er niet meer zijn te spreken. Geliefden wiens aanwezigheid alleen nog klinkt in leegte en gemis, of misschien in de vraag: Waar ben je nu? Ben je er nog?
Maar deze dagen zijn er ook om te vieren: de herinneringen die we aan hen koesteren, de liefde die we met hen hebben gedeeld, de hoop, de verbondenheid over de dood heen... Heiligen - geen helden of perfecte mensen, maar mensen met zwakheden en kleine kantjes zoals jij en ik – die ons zijn voorgegaan en waar we ons aan kunnen optrekken... We vieren de verbondenheid met mensen van vroeger en nu, van dichtbij of veraf, met zoveel heiligen die sporen hebben nagelaten in ons leven: ouders en familieleden, vrienden, bekenden en onbekenden. Lichtende voorbeelden in wie wij het beste van onszelf kunnen herkennen en die misschien veel hebben gedaan, maar in de eerste plaats iets uitstraalden: vreugde, warmte, liefde. Mensen om te her-inneren, een warme plek te geven in ons binnenste, waar ze blijven spreken en waar wij ons voeden aan hun woorden en waarden.
Dit jaar worden de dagen rond Allerheiligen en Allerzielen voor vele families extra bijzonder omdat ze tijdens de corona-crisis afscheid moesten nemen van een dierbare, door de vele voorschriften en maatregelen vaak met meer afstand(elijkheid) en in kleinere kring dan gehoopt. Dit maakt het voor hen extra zwaar om het verdriet een plek te geven en waardig te rouwen.
Om alle gekende en ongekende overledenen van de voorbije maanden te gedenken en om hun families een blijk van verbondenheid te tonen, roepen bepaalde parochies in het Antwerpse op om aan kerken en kapellen ‘bakens van licht’ te vormen door een kaarsje te komen plaatsen. Zo hopen ze op meerdere troostplekken met een betekenisvolle en solidaire zee van brandende lichtjes om te gedenken en te bemoedigen. En op zulke momenten voel je dat een kaarsvlammetje niet zo maar een sentimenteel lichtje is. Als iemand een kaars pakt, en een lucifer, en die kaars voor iemand anders aansteekt, dan is er sprake van warmte van de ene mens voor de andere mens. En als tientallen mensen op een dag een kaarsje aansteken, is dat iets heel anders dan wanneer tientallen mensen geen kaars aansteken. Laten ook wij vandaag de tijd nemen voor de stille, intense verbondenheid in de dagen van Allerheiligen en Allerzielen en een kaarsje aansteken voor ons raam of onze deur. Als teken van troost, om een beetje licht te laten schijnen in deze donkere dagen, om elkaar een beetje warmte toe te dragen en om onze geliefde overledenen te gedenken. Want liefde sterft niet, nooit.
Wat mag er nog? Wat mag er niet?
Wat ligt er nog in het verschiet?
Zijn ze te streng? Niet streng genoeg?
Is het te laat? Of toch te vroeg?
Zeg ik het al? Zeg ik het goed?
Zaai ik nu angst of geef ik moed?
In welke taal? Langs welk kanaal?
Op TikTok? Facebook? Allemaal?
Ben je daar nog? Ben je oké?
Breng ik iets lekkers voor je mee?
Duurt het nog lang? Tot volgend jaar?
Ik weet het niet. Ik vraag het maar…
(Naar Stijn De Paepe)
