Het overzomeren is een oprechte bekommernis van de schooltuinleerkracht. Sommige schooltuinen lossen het op met een toerbeurt en vrijwilligers of laten de natuur haar gang gaan. Je begrijpt dat het perceel er in september navenant zal uitzien. Een tuin die 8 weken aan zijn lot overgelaten wordt, is een regelrechte ramp in september. De aanblik is niet meteen bemoedigend voor een nieuwe lichting schooltuiniers.
Wat kan je doen om je schooltuin te overzomeren?
Checklist voor de laatste schooltuindag
Het is een goed idee om de tuin op de laatste schooldag op te ruimen.
- Doe een grondige ronde, verwijder alle onkruiden, schoffel de paadjes, snoei overhangende takken, berg alle materialen op die voorlopig niet meer nodig zijn.
- Zaai of plant niets meer in de schooltuin.
- Oogst al wat kan geoogst worden
- Bedek lege perceeltjes om ervoor te zorgen dat er geen (lees: zo weinig mogelijk) onkruid op groeit.
- Leg een dikke laag compost op de kale grond. Een stuk karton of rabarberbladeren zijn goede alternatieven. Het principe is: geen licht, geen plantengroei. Tegelijk zijn deze materialen composteerbaar. De grond eronder droogt niet uit en in september kan je meteen beginnen met het klaarleggen van de grond voor een teelt in het najaar.
- Zaai een groenbedekker op de lege plekken in de schooltuin. Dat zijn planten die snel groeien, de bodem bedekken en onkruid weren. Ze houden de tuin netjes. In het najaar worden ze in de grond ingewerkt wat de kwaliteit van de bodem sterk verbetert. Mosterd of facelia doen het op alle gronden goed. Vlinderbloemigen (zoals klaver) zorgen voor een verhoging van de hoeveelheid stikstof in de grond, een soort basisbemesting dus.
- Na de zomer hoef je dan niet meteen te starten met onkruid te wieden. Gewoon alles omspitten en de tuin ligt klaar voor gebruik!
- Geef de laatste schooldag flink water. Als het tenminste niet bij bakken uit de lucht komt gevallen!
- Vergeet de dieren in de schooltuin niet. Sommigen mogen mee op hotel bij een leerling of leerkracht. Anderen worden in hun vertrouwde omgeving vertroeteld door vrijwilligers.
- Zet de kuipplanten samen, liefst op een schaduwrijke plaats.
- Regel een schooltuinoppas
Als je tuiniert in bakken
Groenten of bloemen overzomeren in potten of bakken, groot of klein: het is niet makkelijk. Tenzij het een regenzomer wordt (waar we absoluut niet op hopen) of tenzij je een bijna dagelijkse tuinconcierge hebt, is het gieten een probleem. De waterreserve in een pot of bak is voor de meeste planten snel uitgeput als er niet gegoten wordt.
Daarom kan je de bakken best leegmaken en afdekken voor de vakantie begint. Zo groeit er geen onkruid in en kunnen katten zich er niet meester van maken. De bak is dan meteen plantklaar in september. Eventueel kunnen de kinderen nog wat knutselwerkjes in/aan de bak achterlaten, zo staat hij er niet troosteloos bij.
Een oppas voor je schooltuin
Vakantie is zalig! Maar wat met de tuin? Een wekelijks bezoek van een leerkracht of leerling, tuinoma of buurman helpt de tuin in orde te houden. Hopelijk kan je rekenen op lieve buren, familie of vrienden om af en toe een groen handje toe te steken. Misschien heb je een beurtrol om met leerlingen en leerkrachten of vrijwilligers de tuin even te bezoeken?
- Er zijn schooltuinen met een vast 'Rendez-vous' moment waarop steeds een begeleider in de schooltuin is en de leerlingen welkom zijn.
- Soms zorgt de tuinjuf er de hele lange zomer alleen voor.
- Soms komen alle leerkrachten om de beurt naar de schooltuin.
- Soms spreken leerlingen per twee af om te komen.
Hoe je het ook organiseert, een goede voorbereiding zorgt ervoor dat een schooltuin overzomeren geen helse opgave wordt voor de tuinoppassers. 
- Spreek duidelijk af wie wanneer komt.
- Zorg voor toegang tot het tuinmateriaal en water om te gieten.
- Leg een overzichtelijk lijstje klaar met taken: onkruid wieden, water geven, …
- Spreek af wat er met de oogst dient te gebeuren.
- Teelten die in de zomer groeien om in september te oogsten (pompoenen bijv.) vergen specifiek onderhoud.
- Bedenk dat jonge planten extra verzorging vragen van de tuinoppas. Probeer ze te vermijden.
- Bedank degene die de tuin zal onderhouden met een kom met vers geoogste groenten of met een mooie bos bloemen.
En dan kan je genieten van je vakantie!
Meteen na de vakantie
Als eerste tuinklus in september kan je een slakkenvangactie organiseren. Het karton of de bladeren die de hele zomer de grond hebben afgedekt, zijn namelijk een grote slakkenval.
Overdag vind je daar de slakken op een hoopje (het is er immers lekker donker en vochtig), je kan ze zo oprapen en in de compostbak zwieren. Daar kunnen ze niet uit ontsnappen en leveren ze nog nuttig werk. Ze verteren heel wat organisch materiaal en tegen de tijd dat ze een natuurlijke dood sterven, hebben ze al een grote bijdrage geleverd aan het composteerproces. In de rijpe compost zal je geen slakken meer aantreffen.
