
Blijf niet zitten met praktische vragen over de buxusmot en je buxusplanten. Hier vind je vaak gestelde vragen mét antwoorden van het SOSbuxusmot-team.
Zit jouw speciale vraag er niet tussen, stel ze ons via www.sosbuxusmot.be
Veelgestelde vragen, kort beantwoord
- Wat doe ik met het snoeiafval van aangetaste buxus?
- Wordt enkel Buxus aangetast?
- Zijn er meedere soorten van Buxus?
- Is Ilex crenata een goede vervanger van Buxus in mijn tuin?
- Is één toepassing van een biologisch insecticide afdoende?
- Wat doen de rupsen als de buxusplant helemaal kaalgevreten is?
- Worden de rupsen gegeten door tuinvogels?
- Zijn de rupsen van de buxusmot schadelijk voor het gazon?
- Hoe werkt een feromoonval?
- Buxusmot of schimmel?
- Gaat mijn buxusstruik nog herstellen na een zware aantasting door buxusmotten?
Uitgebreide artikels
Sommige vragen zijn thematisch gebundeld tot een uitgebreid artikel, lees ze ook.
- Buxusmot: Helpen huis-, tuin- en keukenmiddelen echt?
- Buxusmot: Wat met het snoeiafval van aangetaste buxus?
- Buxusmot: Zijn er alternatieven voor een chemische behandeling?
Vaak gestelde vragen over buxus en buxusmot
Wat doe ik met het snoeiafval van aangetaste buxus?
Bij elk transport van aangetast buxusmateriaal, zowel planten als snoeisel, bestaat het risico op het besmetten van naburige tuinen met de buxusmot en/of het verspreiden van de plaag over grotere afstanden. We raden hiertoe aan om buxussnoeisel in afgesloten zakken naar het recyclagepark te brengen en, zeer belangrijk, het binnen te brengen als te composteren tuinafval en niet als snoeihout. De verwerking met professionele composteringsinstallaties bij hoge temperaturen biedt immers voldoende garantie voor het afdoden van de verschillende stadia van de buxusmot; dit in tegenstelling tot het versnipperen van het snoeihout. Het merendeel van de recyclageparken gaat reeds zo te werk, maar het is de bedoeling om alle gemeentes en intercommunales hierbij te betrekken.
Wordt enkel Buxus aangetast?
In Europa, en dus ook bij ons, werden de rupsen van de buxusmot tot nu toe enkel op verschillende soorten en cultivars van buxus aangetroffen. Het gaat voornamelijk om Buxus microphylla (waaronder var. insularis), Buxus sempervirens en Buxus sinica. In Azië worden hulst (Ilex purpurea), kardinaalsmuts (Euonymus japonicus en Euonymus alatus), schaduwkruid (Pachysandra terminalis) en oranje jasmijn (Murraya paniculata) ook als waardplant van deze plaag beschouwd. Tot op heden werd in Europa op deze plantensoorten nog geen schade van de buxusmot vastgesteld. Bij het PCS loopt momenteel een proef om deze stelling te testen.
Zijn er meerdere soorten van Buxus?
Buxus sempervirens is de meest gebruikte soort, maar er zijn meerdere buxussoorten te koop. Voor elke toepassing zijn er bovendien passende cultivars, buxus komt dan ook voor in allerlei kleuren en vormen.
- Zo zijn er lage, bodembedekkende soorten die minder onderhoud vragen.
- Voor hagen en snoeivormen zijn andere cultivars dan weer beter geschikt.
- Het gebruik als lange hagen creëert zowel in de winter als in de zomer een goede afgelijnde structuur binnen de tuin.
- In combinatie met lossere beplanting zorgt buxus voor de nodige steun en achtergrond.
- Grotere vlakken buxus geschoren als ingewikkelde buxuspatronen vormen een buxusbroderie die vooral in de zestiende eeuw een hoogtepunt kende.
- Een klassieke toepassing van buxus is als bol of kegel aan de voordeur of het terras.
Daarnaast is het natuurlijk laten uitgroeien van buxus als grote struik en kleine boom nagenoeg in elke tuin evenzeer een blikvanger.
Is Ilex crenata een goede vervanger van Buxus in mijn tuin?
Door de aanwezigheid en verdere opmars van de buxusmot in onze contreien opteren vele eigenaars van privé-tuinen voor alternatieve struiksoorten zoals Ilex crenata. Door de veelzijdigheid van buxus is het vervangen van aangetaste exemplaren echter geen pasklare oplossing.
Past Ilex crenata in je tuin?
Het is natuurlijk een andere plant met andere wensen ten aanzien van de standplaats. Vooral de grond is van belang. Ilex crenata groeit niet automatisch voluit op dezelfde plek als de buxus dat voorheen deed. Vraag hierover advies in je tuinwinkel of bij je tuinaannemer.
Schrijf jouw buxus niet meteen af
Een aantasting betekent niet dat de plant verloren is. Een correcte en tijdige behandeling kan een buxusstruik goed vrijwaren van de buxusmot. Wat pleit voor de buxus is zijn rijke geschiedenis en multifunctioneel karakter. Gebruiken en toepassingen van buxusplanten gaan tot ruim 6000 jaar terug, gaande van diverse volksgebruiken, over geneeskundige toepassingen tot gebruik van het hout. Een bijkomende troef van buxus is zijn groenblijvend karakter, lange levensduur en resistentie tegen extremere weersomstandigheden.
Sommige soorten buxus worden door de buxusmot niet zo gesmaakt, veelbelovend zijn B. mycrophylla 'Rococo' en B. mycrophylla var. japonica.
Is één toepassing van een biologisch insecticide afdoende?
Normaal voldoet één behandeling op voorwaarde dat deze op het juiste moment en correct toegepast wordt. Controleer na een week de buxusplanten op levende rupsen. Zie je geen levende rupsen meer, dan is er geen nazorg meer nodig. Merk je nog actieve rupsen op, dan kan een tweede maal worden behandeld. Weet echter dat de slaagkans van het bestrijdingsmiddel het grootst is bij de jongste rupsen. Blijf daarom de planten observeren en neem de gepaste maatregel in functie van de levenscyclus van de plaag.
Wat doen de rupsen als de buxusplant helemaal kaalgevreten is?
Enkele uitzonderlijke exemplaren zullen zich voeden met de schors, wat nefast is voor de plant. Dit is tot nu zelden waargenomen, omdat de rupsen een uitgesproken voorkeur hebben voor buxusblaadjes. Als de rupsen niet verhuizen naar een andere buxusplant, zullen de meesten verhongeren. Andere plantensoorten laten ze ongemoeid. Ook al verblijven ze er even op zoek naar nieuwe buxus. Probeer de rupsen die onderweg zijn in de mate van het mogelijke op te vegen, in een zakje in de diepvries te stoppen voor enkele dagen alvorens ze in de vuilnisbak te deponeren. Sommige rupsen zullen er wel in slagen om te verpoppen, ze eten de anderen op en door de stress doorlopen ze hun levenscyclus wat sneller.
De buxusplanten een extra verwenbeurt geven, is in deze situatie het beste wat je kan doen. Snoei de planten stevig terug vanaf half april, inspecteer de planten meteen daarna en haal eventueel de laatste rupsen weg met de hand. Daarna is het tijd voor een meststof met extra stikstof (N). Wees in de zomermaanden alert voor nieuwe vlinders die van bij de buren komen.
Worden de rupsen gegeten door tuinvogels?
Hier en daar worden meldingen gemaakt van mezen die de rupsen van de buxusmot eten. Door het eten van buxusbladeren nemen deze rupsen echter buxine op in hun lichaam, een giftige stof (alkaloïde) die in alle plantendelen van buxus voorkomt. De rupsen zijn bestand tegen buxine, ze worden zelf (licht) toxisch en krijgen ze een slechte smaak. Net daarom zullen de meeste vogels (en ook kippen) de rupsen van de buxusmot snel links laten liggen. Desondanks heerst er bezorgheid over de mogelijke opname van insecticiden door vogels die behandelde rupsen oppeuzelen. Onderzoek uitgevoerd in Nederland (CLM) en in Vlaanderen (Velt en Vogelbescherming Vlaanderen) kan niet bevestigen dat er een link is met de strijd tegen de buxusmot. De boosdoeners blijken de historische vervuiling met DDT en de anti-vlooienmiddelen in de vacht van huisdieren. Wellicht gebruiken mezen deze giftige honden- en kattenharen om hun nest te bekleden. Het blijft dus altijd aangewezen met grote zorg om te springen met pesticieden.
De motten zelf zijn niet toxisch en worden door allerlei vogelsoorten gretig opgepeuzeld.
Lees meer over de onderzoeksresultaten
- Onderzoeksrapport mezen (Velt en Vogelbescherming Vlaanderen)
- Koolmezensterfte en buxusmotbestrijding (CLM)
Zijn de rupsen van de buxusmot schadelijk voor het gazon?
Er is geen gevaar voor het gazon, zelfs al zou je rupsen van de buxusmot op het gras aantreffen. Soms worden de rupsen waargenomen op andere planten. Indien er geen vraatschade te merken is, is deze rups wellicht hongerig op zoek naar een andere buxusplant. Tot nu zijn er nog geen waarnemingen die bevestigen dat andere planten gevaar lopen voor de buxusmot. In landen van herkomst, kent de buxusmot wel verschillende waardplanten. Bij ons blijkt enkel de buxus getroffen door de vraatzucht van de rupsen.
Hoe werkt een feromoonval?
Een feromoonval lokt de mannelijke buxusmotten. Het bevat een lokstof met de geur van vrouwelijke buxusmotten. De mannelijke motten worden erdoor aangetrokken en kruipen in de val. Ook al wordt het soms zo aangekondigd, feromoonvallen zijn geen bestrijdingsmiddel. Het aantal gevangen motten is een indicatie van de aantallen die in de buurt aanwezig zijn. Een bevrucht vrouwtje zal nog steeds haar eitjes afleggen in de buxus.
UIt ons onderzoek in 2018 is gebleken dat feromoonvallen een goede inschatting kunnen geven over het tijdstip dat de jonge rupsen verwacht worden en dus ook over het moment wanneer er moet ingegrepen worden. Die periode valt uiterlijk 2 tot 3 weken nadat het hoogste aantal motten uit de feromoonval zijn waargenomen. Wekelijks dient dan de val leeggemaakt worden en worden de gevangen motten geteld. Het aantal teruggevonden motten is echter niet gecorreleerd met de grootte van de rupsendruk die er enkele weken later op volgt.
Hang de vallen pas uit als er motten uitkomen, dus enkele weken na de eerste rupsenvraat (april). Om de buxusmotten in hun volle vlucht te lokken is het ideaal als de val op 1,70 meter wordt opgehangen. De feromonen zijn vrij krachtig, de vallen hoeven niet vlakbij de buxusplanten te worden gehangen.
Buxusmot of schimmel?
Soms kan een buxus aangetast zijn door buxusmot en een schimmelinfectie (Volutella). Indien je beide plagen wenst te behandelen, mag je het fungicide en insecticide mengen, dan hoef je maar één maal te spuiten. Neem wel alle voorzorgen in acht vermeld op de verpakkingen. Spuit enkel op de buxus, niet als het regent of als er wind is en ook niet in de volle zon. Bescherm jezelf met lange mouwen en broekspijpen. Hou kinderen en huisdieren enkele uren uit de buurt.
Gaat mijn buxusstruik nog herstellen na een zware aantasting door buxusmotten?
Een buxus is een behoorlijk sterke plant en de kans is groot dat hij enkele weken na de rupsenaantasting weer scheuten vormt. Ook al is de plant bladloos, kaal en bruin. De vraat mag echter niet keer op keer de plant kaal zetten. Dan wordt het moeilijk. Eind juni kan je de buxus goed kort snoeien, wie durft mag dat zelfs zeer drastisch doen. Let er wel op dat je dit niet doet op een zonnige dag om verbranding van de struik te voorkomen. Daarna is het belangrijk om de nieuwe scheuten goed te beschermen tegen de rupsen die uitkomen in de zomer. Opvolgen en snel handelen indien nodig blijft de boodschap!
Hebben je buxussen in mei nog geen nieuwe scheuten gekregen, dan is de kans groot dat ze de vraataanval niet hebben overleefd. Gooi in geen geval aangetast plantmateriaal op je eigen composthoop maar breng het naar het recyclagepark.
Andere artikels over buxus en buxusmot
- De buxusmot als vlinder, ei, larve, pop
- Hoe de buxusmot bestrijden?
- Vragen over buxusmot
- Wees alert om schade buxusmot te beperken
- Bleke Buxus
- Help mijn buxus!
- Productinformatie gewasbeschermingsmiddelen
- Bestaan er preventieve maatregelen tegen de buxusmot?
- Hoe vaak moet ik mijn buxus behandelen met een bestrijdingsmiddel?
- Stappenplan bij het correct toepassen van bestrijdingsmiddelen
- Heeft het weer een invloed op het effect van een behandeling?
- Hoe giftig zijn de chemische behandelingen tegen buxusmot voor vogels, vissen, huisdieren en bestuivers in de tuin?
- Zijn er alternatieven voor een chemische behandeling?
- Wat met het snoeiafval van aangetaste buxus?
- Buxus en de droogte
- Geef voeding aan je buxus
Partners SOSbuxusmot __________
Campagnewebsite www.sosbuxusmot.be
Ben je lid Landelijke Gilden en wil je gerichte informatie ontvangen over het aanbod en de activiteiten rond ‘Tuinieren’ in onze maandelijkse nieuwsbrief? Geef dit interessegebied dan door via landelijkegilden.be/mijn-lg/registratie Nog geen lid? Word nu lid aan 13,5€ (normaal: 27€). 50% korting en een half jaar gratis (tot eind 2019). Ga snel naar lid worden. |