Overslaan en naar de inhoud gaan
HomeLandelijke Gilden
Mobile menu expand icon MenuSluiten
  • Thema's
    Thema's
    • Dorp en platteland
    • Tuin van de toekomst
    • Warme samenleving
    • Landbouwbeleving
    • Vrije tijd
    Dorp en platteland
    Hoofdthema: Dorp en platteland
    • Dorpszalen
    • Energiesamenwerking
    • Delen en hergebruik
    • Digitaal platteland
    • Dorpenbeleid
    • Verkeer en mobiliteit
    • Ruimtelijke planning
    • Zwerfvuil
    Tuin van de toekomst
    Hoofdthema: Tuin van de toekomst
    • Klimaattuinieren
    • Open tuinen
    • Samen tuinen
    • Tuinreizen
    Warme samenleving
    Hoofdthema: Warme samenleving
    • Internationale solidariteit (Trias)
    • Warme Buurten
    • Mantelzorg
    • Zingeving
    Landbouwbeleving
    Hoofdthema: Landbouwbeleving
    • Schapenhouderij
    • Eten en drinken
    Vrije tijd
    Hoofdthema: Vrije tijd
    • Wandelen
    • Fietsen
    • Klussen
    • Erfgoed
    • Senioren
  • Magazine
  • Over ons
  • In jouw buurt
    • Activiteitenoverzicht
    • Lokale afdelingen
    • Open tuinen zoeken
    • Digitaal aanbod
  • Lidmaatschap
  • Vacatures
  • Pers
  • Contact
  • Aanmelden

Titel

Aan vruchtafwisseling moet je doen

Geschreven op
3 jul 2023

Beschrijving

Zeker als je telkens dezelfde groenten teelt in de moestuin.

Afbeelding

moestuin met snijbiet en kolen

Als jaar na jaar de groenten op dezelfde plek geteeld worden, mag je gegarandeerd problemen verwachten. De grond raakt eenzijdig uitgeput en de planten worden vatbaarder voor ziekten en plagen.

Vruchtafwisseling is de oplossing: laat de groenten elk jaar verhuizen naar een ander hoekje van de moestuin.

Het nut van vruchtafwisseling

Het werkt preventief tegen ziekten en plagen. Verschillende bodemschimmels of onzichtbare parasieten (zoals aaltjes) die in de bodem aanwezig zijn, ontwikkelen zich sterker wanneer hetzelfde gewas jaar in jaar uit op hetzelfde perceel geteeld wordt. Elke plantenfamilie heeft zijn eigen gevoeligheden voor ziekten en plagen die in de grond voorkomen. Deze belagers vinden makkelijker ‘hun slachtoffer’ als die steeds op dezelfde plaats staat.

Behoeften aan voedingsstoffen. Elke teelt heeft zijn eigen behoeften en onttrekt aan de grond enkel wat nodig is. Dit gebeurt op verschillende diepten naargelang de omvang van de wortels. De voedselvoorraad raakt na verloop van tijd uitgeput. Het gevolg is bodemmoeheid, de planten groeien niet meer zo goed en zijn snel ziek. Teelten afwisselen leidt ertoe dat de bodem efficiënt en overal gelijk benut wordt.

Makkelijke verzorging. Door te groeperen staan de teelten bij elkaar die dezelfde behandeling vragen (bijv. bemesting, water). Dat helpt de tuinier om ze  allemaal in hun optimale toestand te laten groeien.

Onkruid onderdrukken. Onder teelten met een dicht bladerdek (zoals aardappelen, snijbieten of boontjes) zullen onkruidzaden niet zo makkelijk kiemen. Ui en sjalot hebben niet veel bladeren en hiertussen heeft onkruid meer kans. Afwisseling (en waarom niet mengen van teelten) zorgt ervoor dat de onkruiden globaal onder controle worden gehouden.

 

kleine moestuin

Stroken of plantbedden

Daarom krijgen de gewassen in de moestuin geen vaste plek zoals in de siertuin. Ze worden jaarlijks verplaatst volgens een georganiseerde carrousel. Dit belet dat plantgebonden plagen en ziekten zich opstapelen in de grond. In piepkleine tuintjes kan je alle teelten lukraak mengen, qua onderhoud is dit iets minder makkelijk. De meest courante manier is de tuin in te delen in stroken (de plantbedden).

Elke strook wordt toegekend aan een bepaalde gewasgroep of plantenfamilie. Door een vooraf opgesteld schema te volgen, keert eenzelfde gewas pas na enkele jaren weer terug op dezelfde plaats. Je mag de teelten uit éénzelfde gewasgroep combineren in één strook, maar samen wisselen ze jaarlijks van plaats.

Gewasgroepen

  • Bladgewassen nemen in de regel de grootste hoeveelheid stikstof op en eisen veel voedingsstoffen. Zij vragen een strook die ruim bemest is met organische meststoffen, verse stalmest of compost.
  • Koolgewassen verkiezen een kalkhoudende grond. Zure gronden zijn nadelig voor kolen.
  • Wortel-, bol- en knolgewassen eisen meer kalium en fosfor. Zij vrezen stalmest en groeien best op een grond die het voorgaande jaar goed bemest is.
  • Peulgewassen of vlinderbloemigen nemen de vrije stikstof uit de lucht op en zijn zeer geschikt als voorteelt voor bladgewassen. Ze brengen zelf stikstof in de grond en vragen geen voorafgaande bemesting.
  • Vruchtgewassen hebben in de begingroei minder behoefte aan stikstof, maar meer aan fosfor en kalium. Tijdens de teelt neemt de behoefte aan stikstof toe, zodat zij wel een voedzame bodem vragen.
  • Doorlevende planten blijven langer dan 1 jaar op dezelfde plek staan; ook een aantal kruiden horen hiertoe.

Elk jaar een teeltplan maken

Maak in ieder geval jaarlijks een teeltplan op van de moestuin. Het is een echte winteractiviteit. Besteed er ruim de tijd aan. Het is niet zo eenvoudig om het principe toe te passen met je eigen selectie van groenten. En tegelijk moet je ook niet gaan muggenziften. Wees dus redelijk en praktisch.

Beperk je tot een paar favoriete groenten om de vruchtafwisseling overzichtelijk te houden. En breid je assortiment uit naargelang je ervaring groeit.

schema om aan teeltafwisseling te doen

Een cyclus van minstens 4 jaar

Voor de meeste groentesoorten is een vierjaarlijkse vruchtafwisseling voldoende. Je kan dus een schema opstellen, waarbij je de moestuin in minstens 4 stroken indeelt, waarop je elk jaar een groente uit een andere gewasgroep teelt. Elke strook krijgt een nummer en wordt aan een gewasgroep toegewezen. Het jaar erop moet je de gewassen een strook opschuiven. Op eenzelfde strook kunnen verschillende groenten staan uit dezelfde teeltgroep. Sommige groepen mag je combineren in dezelfde strook, zoals kool- en bladgewassen.

Voor de doorlevende kruiden en de vaste groenten voorzie je een aparte strook. Met aardbeien erbij wordt het een beetje puzzelen, vermits deze niet jaarlijks maar tweejaarlijks mee opschuiven in het teeltschema.

Gerelateerde artikels

Afbeelding

Open Tuinen Timmers

Titel

KBC trakteert

Beschrijving

Naar aanleiding van het Open tuinenweekend van Landelijke Gilden, met opnieuw als focusthema 'Water', geeft KBC 10 exemplaren weg van het recente naslagwerk...

Display: Canonical

Lees meer

Afbeelding

Ai in de tuin

Titel

Laat je inspireren door ons digitaal aanbod

Beschrijving

In het voorjaar van 2025 valt er heel wat te beleven in ons digitaal aanbod: gratis webinars, inspirerende podcasts en verrassende reportages. Nu dinsdag 13 mei...

Display: Canonical

Lees meer

Afbeelding

foto van de bodem

Titel

Lasagnebodem?

Beschrijving

Deze bodem komt helaas steeds vaker voor en kan vermeden worden. Maar wat is het precies?

Display: Canonical

Lees meer

Paginering

  • Meer tonen

Schrijf je in op onze nieuwsbrief

Abonneer
  • Over ons
    • Contact
    • Gebruikersvoorwaarden
    • Privacyverklaring
  • Werking
    • Experten
    • Projectwerking
    • Publicaties
  • In jouw buurt
    • Activiteiten
    • Lokale afdelingen

Samen beleef je meer! 

Landelijke Gilden is een vereniging voor iedereen die houdt van het platteland en graag onder de mensen vertoeft. We hebben afdelingen in heel wat dorpen. Lokaal organiseren onze vrijwilligers ontspannende en interessante activiteiten voor onze leden, dorpsbewoners en hun gezin. Samen zetten we ons in voor de eigenheid en leefbaarheid van het platteland en de land- en tuinbouw. 

 

Twitter
LinkedIn
Facebook
Youtube
Instagram
© Landelijke Gilden 2025 - Hoofdkantoor: Diestsevest 40, 3000 Leuven - Tel: 016 28 60 23 - info@landelijkegilden.be