Titel
Zorgzame buurten: Bouwen aan buurtnetwerken en meer zorgzaamheid in de buurt
Beschrijving
Sociale relaties zijn een bron van steun op emotioneel, financieel en praktisch vlak.Afbeelding
Een nostalgisch beeld
Uit een onderzoek van de Thomas More Hogeschool blijkt dat mensen graag teruggrijpen naar het nostalgisch beeld waar men nog buiten kwam en samen gezellig op de stoep zat. De realiteit strookt echter met dat nostalgisch beeld. Ons sociaal netwerk is door de toegenomen mobiliteit geografisch vaak sterk verspreid. Veel sterker dan enkele decennia geleden. Buurten veranderen nu eenmaal. Mensen maken deel uit van verschillende netwerken of gemeenschappen, en dit verspreid over verschillende locaties.
Het kleine helpen in een buurt kan veel betekenen. Wederzijdse onderlinge steun kan zich uiten in verschillende vormen: emotionele steun (een luisterend oor bieden), gezelschapssteun (samen fijne dingen doen, tijd samen doorbrengen) of praktische steun (een klusje doen, boodschappen meebrengen, helpen met de computer…). De kracht zit er hem in de kleine dingen. Het gaat om wederzijdse steun, er zijn voor elkaar, en dat op een spontane manier. Het draagt bij tot een gevoel van verbondenheid. De Thomas More Hogeschool ontwikkelde drie podcastafleveringen waarin 'het kleine helpen' centraal staat. Tijdens het luisteren kom je te weten wat het kleine helpen is, en hoe je het in de praktijk kan omzetten.
6 op de 10 Vlamingen zeggen nochtans veel contact te hebben met de directe buren. Dat we onze buren niet meer kennen, is dan ook een te pessimistisch beeld van de sociale realiteit. Al betekent dit echter niet dat buren vanzelfsprekend zorg voor elkaar opnemen. Hiervoor liggen bepaalde drempels aan de basis die hierin een rol spelen. Op de eerste plaats komt daar vraagverlegenheid: een hulpvraag stellen is niet evident, en al zeker niet in deze huidige tijdsgeest waarin autonomie centraal staat. Daartegen staat dat hulp aanvaarden ook geen evidentie is. En mensen hebben ook een zekere handelingsverlegenheid: ze zijn wel bereid om te helpen, maar willen zich vooral niet opdringen.
Onderlinge hulp tussen buren gaat dus niet vanzelf. Mensen moeten elkaar kennen en er moet een mate van vertrouwen zijn vooraleer ze elkaar helpen. Ontmoeting kan al een eerste stap zijn om te komen tot meer vertrouwen tussen buren. Het is pas wanneer buren elkaar (goed) leren kennen dat drempels om elkaar te helpen, verlagen. Het kleine helpen vertrekt bovendien vanuit gelijkwaardigheid. Iedereen heeft al wel eens iets nodig en iedereen heeft wel iets te bieden. Het kleine helpen maakt aldus geen onderscheid tussen gevers en ontvangers. Wanneer je praktische hulp of emotionele steun geeft, beteken je iets voor de ander. En die hoeft niet noodzakelijk evenveel terug te doen. Een klein gebaar van dankbaarheid, een schouderklopje, een kopje koffie volstaan. Mensen helpen elkaar omdat ze graag geven, er willen zijn voor de ander. Wie de gever is en wie de ontvanger, is niet altijd duidelijk. Het doet er eigenlijk ook niet toe. Het gevoel dat men iets betekent voor een ander, heeft een positief effect op de eigenwaarde en versterkt het gevoel dat men erbij hoort. Mensen aanspreken op wat ze goed kunnen of graag doen, ondanks mogelijke beperkingen, werkt dan weer drempelverlagend op gebied van vraagverlegenheid.
